Zonder andere belangrijke beleidsterreinen tekort te doen, durf ik te stellen dat de vastgoedmarkt in de twaalf provincies van Nederland het belangrijkste issue is. Dat geldt zowel voor de immense nieuwbouwopgave en de verduurzaming van bestaande woningen, de markt voor commercieel vastgoed waar transformaties moeten plaatshebben en met tal van ontwikkelingen rond winkelgebieden, bedrijventerreinen en de opkomst van logistiek vastgoed, als met de herbestemming van veel agrarisch vastgoed in het buitengebied. Provincies spelen daar een belangrijke rol in, zeker als het gaat om ontsluiting met goede infrastructuurverbindingen.
Nu er na de Provinciale Statenverkiezingen begonnen wordt met het formeren van het bestuur, de Gedeputeerde Staten, is het goed dat wordt ingezien hoe belangrijk het is om de vastgoedmarkt toekomstbestendig te maken. Er liggen volop kansen en uitdagingen voor alle provincies, of er nu sprake is van stedelijke gebieden of krimpgebieden. Provincies zouden wat mij betreft een positieve, aanjagende rol moeten spelen om de vastgoedmarkt voor komende generaties gezond te maken en te houden. Door (bestemmings)procedures te versnellen en te vereenvoudigen, door gemeenten te ondersteunen, door actief te bevorderen dat overal in ons land mensen en bedrijven prettig kunnen wonen en werken. En, last but not least, veel, heel veel te bouwen de komende tien jaar. Daar mag absoluut niet de klad in komen, ook niet als na de provinciale verkiezingen er wellicht een andere politieke samenstelling in de Eerste Kamer komt.
De NVM heeft per provincie geanalyseerd wat de grootste opgaves zijn. Ondersteund door data en feiten hebben wij de vastgoedmarkt in iedere provincie op een overzichtelijke manier in kaart gebracht en we doen voor iedere provincie maatwerkaanbevelingen. Dit levert voor de te vormen provinciale besturen nuttige informatie voor het oplossen van het vastgoedvraagstuk. Onze hoogste prioriteit voor de woningmarkt in Fryslân is natuurlijk de verruiming van het aanbod vanwege de groeiende vraag. Daarbij is het van belang dat de provincie de regie blijft voeren op verduurzaming, herbestemming, nieuwbouw, vergrijzing, krimp en toegankelijkheid van de woningmarkt.
Provincies moeten ook voor commercieel vastgoed, zoals kantoren, winkels, logistieke centra en dergelijke de regierol pakken en regio’s stimuleren vraag en aanbod optimaal op elkaar af te stemmen. Hierdoor ontstaan complementaire regio’s en wordt voorkomen dat regio’s elkaar leegeten door onderlinge concurrentie. Voor het buitengebied is onze belangrijkste aanbeveling dat voor vrijkomende agrarische bebouwing herbestemming mogelijk wordt gemaakt of, als dat niet kan sloop wordt gestimuleerd.
Kortom, er liggen veel kansen en grote uitdagingen voor de provinciale politiek om samen met het Rijk, de gemeenten en marktpartijen te bouwen aan een duurzame toekomst van de Nederlandse vastgoedmarkt.