De afgelopen maanden is te lezen in de kranten en te zien op televisie dat er een grote toename is in het aantal verzoeken schuldhulpverlening. De praktijk is echter anders.
De toename van het aantal verzoeken schuldhulpverlening in de kranten en op televisie wordt gestaafd vanuit de cijfers van de NVVK, de branchevereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren. Echter gaat het dan over de cijfers tot en met vorig jaar. In 2010 was er een toename van het aantal aanvragen t.o.v. de jaren daarvoor. De teller stond dat jaar op 80.000 aanvragen schuldhulpverlening.
Dit jaar zijn er echter minder aanvragen. Bij sommige schuldhulpverleners is het net zo druk als vorig jaar. De meeste schuldhulpverleners hebben 5% tot 10% minder aanvragen. En bij sommigen loopt dit op naar 20% minder aanvragen.
Deze daling lijkt in economisch slechte tijden vreemd, maar is heel verklaarbaar. In september 2008 kwam de financiële wereld met een klap tot stilstand. Banken vielen bijna om en werden (wettelijk) gedwongen om minder risicovol te gaan werken. Het gevolg is dat consumenten – en zeker die met een smalle beurs – nauwelijks nog geld kunnen lenen. En consumenten zijn zelf ook voorzichtiger geworden. Nederlanders beseffen inmiddels dat de bomen niet meer tot in de hemel groeien en kopen minder op de pof. Kleine krantenberichtjes als “kinderen in Nederland zijn spaarzamer geworden” en “Nederlander denkt nog positief over sparen” bevestigen het groeiend financieel bewustzijn.
Daarnaast wordt het succes van de schuldhulpverlening zichtbaar. De schuldhulpverleningsbranche is sinds 2006 langzaam maar zeker overgestapt van procedureel werken op maatwerk. Door dit maatwerk is het aantal uitvallers de afgelopen jaren drastisch gedaald, is het aantal succesvolle schuldregelingen gestegen en is voor vele klanten een duurzame oplossing gevonden.
Ik durf de stelling aan dat we na twee decennia consumeren sinds 2008 echt aan het consuminderen zijn. En dat betekent dat het aantal aanvragen voor schuldhulpverlening de komende jaren steeds verder zal dalen. Omdat schulden van alle tijden zijn zal het aantal verzoeken nooit nul worden, maar gaan we terug van 80.000 aanvragen naar 40.000 aanvragen (niveau 2004)? Of is het mogelijk dat we nog verder zakken?
Hoe dan ook; de schuldhulpverlening moet rekening houden met een krimpend aantal banen en wellicht de bakens gaan verzetten naar andere werkzaamheden. Gemeenten hoeven zich niet al te druk te maken over bezuinigen op schuldhulpverlening. De daling in die uitgaven gaan er automatisch komen.